Zamek ten jest centrum osady Pieskowa Skała. Podobnie jak Kazimierzowska fortyfikacja w Ojcowie, był ważnym ogniwem w łańcuchu obronnych budowli, które strzegły drogi handlowej z Krakowa na Śląsk. Dziś należy do czołówki nielicznej grupy zabytków polskiego Odrodzenia i jest dużą atrakcją turystyczną na Szlaku Orlich Gniazd i Ojcowskiego Parku Narodowego
Powstanie zamku w Pieskowje Skale
Niektóre źródła podają, że wzmianka o zamku po raz pierwszy pojawia się jako „Peskenstein” w dokumencie wydanym w 1315 roku
przez Władysława Łokietka.Kolejne wspomnienie o zamku w Pieskowej Skale pochodzi z 1315 roku, kiedy to Władysław Łokietek zezwala
niejakiemu Mikołajowi lokować wieś między Kosmolowem, Sułoszową a zamkiem w Pieskowej Skale. Są to jedyne najstarsze udokumentowane wpisy z tego okresu.
Lokalizacja
Jak dojechać?
Zamek Pieskowa Skała
32-045 Sułoszowa, woj. małopolskie
Nawiguj z TomTom
Alternatywny dojazd: Busy
Pieszo: Szlaki
Godziny otwarcia Zamku i muzeum
Kwiecień – Październik
Wt-Czw: 10:00-16:00
Piątek: 9:00-13:00
Sb-Nd: 10:00-16:00
Maj – Wrzesień
Wt-Czw: 9:00-17:00
Piątek: 9:00-13:00
Sb-Nd: 10:00-16:00
Kwiecień – Październik
Wt-Czw: 10:00-16:00
Piątek: 9-13:00
Sb-Nd: 10:00-18:00
Dziedziniec zewnętrzny otwarty każdego dnia od 8:00 do zmroku. Powyższe godziny dotyczą również wystaw.
Muzeum nieczynne w poniedziałki, 1.01, Wielka Sobota, Wielkanoc, 1.11, 11.11, 24 i 25.12
Styczeń – Marzec
Wtorek – Piątek: 10:00-15:00 (po wcześniejszej rezerwacji, min 15 osób)
Sb-Nd: indywidualne wejścia 9:00, 10:30, 12:00, 13:30, 15:00.
Ceny biletów
Na sam dziedziniec, można wejść bez opłat. Płatne są jednak wszystkie wystawy i wejście do środka zamku.
Bilet na całość: 18zł normalny i 11zł ulgowy.
– Jak zaparkować?
U podnóża Zamku znajdują się 2 parkingi:
– na skrzyżowaniu dróg do Skały, Sułoszowej i Wielmoży;
– od strony Skały tuż pod Maczugą Herkulesa na zakolu rzeki Prądnik.
Ponadto można zaparkować w gospodarstwie agroturystycznym państwa Glanowskich
(Podzamcze 2, nieopodal wjazdu w aleję parkową).
Parkingi otwarte przez cały rok, nie strzeżone, płatne.
Galeria
Atrakcje Zamku w Pieskowej Skale
* Wspaniały ogród widoczny z dziedzińca.
* Przemiany stylowe w dziejach sztuki europejskiej
* Galeria Malarstwa Angielskiego
* Historia Pieskowej Skały
W jednym z bastionów znajduje się restauracja (uwaga, uprzedzamy – Sprawdź wcześniej opinie(!) ),
na jego szczycie zaś taras widokowy. Piękny dwupiętrowy arkadowy dziedziniec zamku renesansowego, wzorowany na wawelskim,
otoczony jest krużgankami z wysuniętą loggią. Widać na nich 21 maszkaronów czyli stylizowanych twarzy ludzkich i zwierzęcych.
Znajduje się tu też głęboka na 40 m studnia. W czterech dużych komnatach zamkowych utworzono muzeum z ciekawą ekspozycją
przestawiającą malarstwo, rzeźby i meble od XIV do XIX wieku.
Na co zwrócić uwagę przy wejściu do zamku?
Przed wejściem na dzieciniec wewnętrzny we fryzie obramienia
okienne go jest wykuta data „1578”. Dotyczy ona prawdopodobnie zakończenia przebudowy zamku.
Co jeszcze warto zobaczyć?
Skoro jesteśmy już tak blisko, warto podejść do Maczugi Herkulesa i zrobić sobie zdjęcie 😉
Wybierając szlak możemy przejść do Centrum Ojcowa i odwiedzić zamek w Ojcowie
Dodatkowo zachęcamy do przejścia przez szlak widokowy, który ukazuje piękno OPN-u.
Warto spróbować też regionalnych win i pstrąga Ojcowskiego.
Zamek w filmach
Zamek dość często pojawia się też w filmach.
Pojawił się m.in. w serialach „Janosik” oraz „Stawka większa niż życie”.
Historia zamku
Kilka faktów z historii zamku:
W 1442 roku zmarł Piotr Szafraniec – Odtąd zrywają się kontakty Szafrańców z dworem królewskim, a ich następcy (Piotr, jego syn również Piotr i wnuk Krzysztof) zajmowali się alchemią, czarną magią i rozbójnictwem, napadając na wędrujących kupców. Szczególnie Piotr Szafraniec (zm. w 1458 r.) wielką i sromotną hańbą w tej mierze słynął – tych informacji możemy się dowiedzieć czytając Kronikę Marcina Kromera, a Krzysztof w 1484 r. z rozkazu króla Kazimierza Jagiellończyka został ścięty w Baszcie Senatorskiej na zamku krakowskim.
Z powodu braku materiałów źródłowych nie wiadomo jak wyglądał zamek w XV wieku. Przez co nie jesteśmy w stanie przedstawić żadnych szkiców. Na podstawie rekonstrukcji piętnastowiecznego zamku wg profesora Alfreda Majewskiego uważa się, że zabudowa wzgórza zajmowała dwa poziomy. Wyżej, 38 m nad dnem Doliny Prądnika i drogą, znajdowała się kwadratowa wieża strażnicza z dwoma budynkami mieszkalnymi i małym dziedzińcem wewnętrznym, niżej zaś – na poziomie dzisiejszego dziedzińca arkadowego – studnia i zabudowania gospodarcze, do których przylegał mur obronny. Od tamtej pory, przyjmuje się że był dwu poziomowy.
Od 1542 r. zamek był w posiadaniu Hieronima Szafrańca, który podobno miał podjąć się jego przebudowy.
W 1557 r. zamek odziedziczył stryjeczny brat Hieronima, Stanisław, który dokonał przebudowy gotyckiego zamku w stylu renesansowym,wzorując się na wawelskiej rezydencji. Franciszek Siarczyński napisał że Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały zamek wspaniały wystawił, ogrody zasadził, stawy i zwierzyńce założył. Dom tak był sprzętami ozdobiony, iż go z królewskim równano, a potomkowie
jeszcze i w następnym wieku w tymże go stanie bez odmiany dla pamiątki utrzymywali.
Nastał koniec. Ostatnim właścicielem zamku z rodziny Szafrańców był Jędrzej, syn Stanisława. Po jego bezpotomnej śmierci w 1608 r. zamek ciągle zmieniał właścicieli.
Zmiany zmiany zmiany…
Po odejściu ostatniego z rodu Szafrańców, zamek przechodził tyle zmian ilu miał właścicieli.
Początkowo był w posiadaniu Macieja Łubnickiego, a później Zebrzydowskich
Ciekawostka: warto wspomnieć, że jeden z nich – Mikołaj był inicjatorem rokoszu przeciwko Zygmuntowi III Wazie.
W 1640 r. zamek przeszedł w ręce Michała Zebrzydowskiego (syna Jana), starosty lanckorońskiego, który przede wszystkim wzmocnił system fortyfikacyjny i w pewnym stopniu zmienił sylwetkę budowli. Nowy właściciel zbudował dwa potężne bastiony połączone kurtyną z bramą wjazdową pośrodku. Zamek zyskał tym zabiegiem drugi dziedziniec, tzw. zewnętrzny. System obronny wprowadzony przez Zebrzydowskiego, wzmocniony ponadto drugą fosą przed elewacją kurtyny.
Gotycka legenda
Ze średniowiecznym zamkiem gotyckim wiąże się legenda, która wspomina, że w na jego baszcie była więziona jedna z córek Toporczyków,
Dorotka, kochająca giermka – lutnistę, przemocą wydana za starego Szafrańca.Po pewnym czasie zjawił się wybawca kochanek, przebrany w zakonny habit, pragnąc ją stamtąd wydostać. Obydwoje zostali jednak schwytani przez służbę i otrzymali średniowieczne wyroki: giermka rozszarpały konie, włócząc go po stokach góry, a Dorotka znalazła śmierć głodową w baszcie zamkowej. Podobno przez pewien czas jej ulubiony pies, wiedziony instynktem, z trudem wdrapywał się na wysoką skałę (nazywaną w związku z tym niekiedy – Pieskową) i do baszty przynosił resztki jedzenia. Miejsce, na którym znajdowało się legendarne więzienie nazywa się Skałą Dorotki.
Zamek w Pieskowej Skale w Literaturze
W dolinie Prądnika inspirowały i pobudzały wyobraźnię pisarzy, poetów, podróżników.Już w XVI wieku Wespazjan Kochowski zachwycał się zamkiem w swoich fraszkach:
„Herb twój widząc, chorągiew z krzyżem / Rzekną: wiecznie się skało do cię nie przybliżem”. W 1828 roku F. Siarczyński napisał „Dom tak był sprzętami wytwornymi ozdobiony, iż go z królewskim równano”. W 1848 roku autor Opisu Królestwa Polskiego J. Wiślicki tak podsumował opis Pieskowej Skały: „Trudno sobie wyobrazić miejsce bardziej zachwycające i bardziej majestatyczne”,
a znany XIX-wieczny historyk L. Chodźko stwierdził iż „Cześć należy się tym mężom, co nam jedyny w kraju zamek ze wszystkimi pamiątkami jakby relikwię z przeszłości dochowali”.
Literatura:
Józef Partyka, przewodnik OJCOWSKI PARK NARODOWY – Warszawa 1979